Bijstandsuitkering? Dit zijn de belangrijkste regels

Samenvatting

• Bijstand krijg je alleen wanneer je weinig inkomen en vermogen hebt, in Nederland woont en geen recht hebt op andere uitkeringen. Je moet actief werk zoeken, wijzigingen doorgeven en meewerken aan controles. 

• In 2025 mag je maximaal €7.770 (alleenstaanden) of €15.540 (gehuwden/samenwonenden) aan vermogen hebben. Inkomsten uit werk, andere uitkeringen of financiële hulp van een partner worden verrekend met je bijstand.

• Als je samenwoont kan dit invloed hebben op je bijstandsuitkering. De gemeente beoordeelt dit en kan je uitkering aanpassen of stopzetten.

• Een bijstandsuitkering biedt financiële steun, maar komt met strikte regels. 

• Krijg Je Bijstand helpt kosteloos als de gemeente je bijstandsuitkering stop zet, verlaagt, terugvordert of een boete oplegt. Onze advocaat maakt bezwaar en verdedigt je rechten.

Wil je een bijstandsuitkering aanvragen of heb je al een uitkering? Dan zijn er strikte regels en voorwaarden waaraan je moet voldoen. Dit houdt onder andere in het melden van veranderingen in je situatie, zoals het gaan samenwonen, een erfenis ontvangen of extra inkomen.

Als je je niet aan deregels houdt, kan je bijstandsuitkering worden verlaagd, stopgezet en worden teruggevorderd. Het is belangrijk om te weten wat je rechten en plichten zijn en hoe je eventuele problemen met de gemeente kunt aanpakken. Onze advocaat kan je helpen jouw situatie te beoordelen, advies te geven en juridische stappen te ondernemen.

Wie heeft er recht op bijstand?

Bijstand is voor mensen die geen of zeer lage inkomsten ontvangen en daardoor niet zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Specifieke eisen zijn onder andere dat je meerderjarig bent, in Nederland woont en dat je geen recht hebt op andere vangnetten, zoals een werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het recht op bijstand wordt beoordeeld op basis van je inkomen, vermogen en je persoonlijke situatie.

Hoeveel is de bijstand per maand?

Per 1 januari 2025 bedraagt de bijstandsuitkering voor een alleenstaande (met of zonder kinderen) €1.278,18 per maand en voor een samenwonend of gehuwd stel (met of zonder kinderen) €1.825,97 per maand. Voor personen onder de 21 jaar gelden de volgende bedragen: €315,56 voor een alleenstaande en €631,12 voor een stel. 

Wat zijn de voorwaarden van een bijstandsuitkering?

De bijstandsuitkering regels in Nederland zijn gebaseerd op de Participatiewet. De belangrijkste voorwaarden zijn:

1. Leeftijd: Je moet meerderjarig zijn, dus 18 jaar of ouder.

2. Inkomen: Je hebt geen of te weinig inkomen om in je eigen levensonderhoud te voorzien. Dit betekent dat je geen of een zeer lage uitkering of inkomen ontvangt.

3. Vermogen: Je vermogen mag niet boven een bepaalde grens uitkomen. Als je bijvoorbeeld veel spaargeld hebt, moet je eerst daarvan in je levensonderhoud voorzien.

4. Woonplaats: Je moet in Nederland wonen en hier staan ingeschreven (of een postadres hebben). Ben je niet-Nederlands? Soms zijn er aanvullende voorwaarden om voor bijstand in aanmerking te komen.

5. Arbeidsverplichtingen: Je moet bereid zijn om te werken (als je in staat bent om dat te doen) en actief zoeken naar werk.

6. Verplichtingen: Je bent verplicht om wijzigingen in je situatie (zoals vermogen, inkomen of een erfenis) direct aan de gemeente door te geven.

Deze bijstandsuitkering regels kunnen variëren op basis van je persoonlijke situatie. Het is altijd goed om bij twijfel advies te vragen bij een advocaat.

Welke plichten zijn er bij een bijstandsuitkering?

Als je een bijstandsuitkering ontvangt, heb je een aantal verplichtingen. De belangrijkste zijn: de sollicitatieplicht, de medewerkingsplicht, de inlichtingenplicht en de tegenprestatieplicht.

De sollicitatieplicht houdt in dat je actief werk moet zoeken en moet meewerken aan re-integratie. Dit betekent dat je moet solliciteren en eventueel een aangeboden traject moet volgen om je kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.

Daarnaast heb je een medewerkingsplicht, wat betekent dat je moet meewerken aan controles en onderzoeken van de gemeente. Als de gemeente bijvoorbeeld je situatie wil controleren of vraagt om bewijsstukken, moet je hieraan meewerken.

Een andere belangrijke verplichting is de inlichtingenplicht. Dit houdt in dat je wijzigingen in je persoonlijke of financiële situatie direct moet doorgeven. Denk aan een verandering in je woonsituatie, inkomsten, vermogen of als je gaat samenwonen. Als je dit niet doet, kan je uitkering worden verlaagd, teruggevorderd of zelfs stopgezet.

Tot slot binnen de bijstandsuitkering regels: de gemeente kan je verplichten een tegenprestatie te leveren. Dit betekent dat je onbetaalde werkzaamheden moet uitvoeren die nuttig zijn voor de samenleving, zoals vrijwilligerswerk.

Hoeveel geld mag je hebben als je in de bijstand zit?

Als je in de bijstand zit, mag je niet te veel eigen vermogen hebben. In 2025 gelden de volgende limieten:

• Alleenstaanden: maximaal €7.770.

• Gehuwden/samenwonenden en alleenstaande ouders: maximaal €15.540.

Heb je meer vermogen, bijvoorbeeld spaargeld, een erfenis of een schenking? Dan moet je dit eerst gebruiken om in je eigen levensonderhoud te voorzien voordat je (weer) recht hebt op bijstand. Twijfel je of je boven de grens zit? Onze advocaat kan je hierbij helpen.

Regels bijstandsuitkering relatie of samenwonen

Als je een relatie hebt en een bijstandsuitkering ontvangt, gelden er specifieke regels. De gemeente beoordeelt of je samenwoont en financieel samenleeft. Dit heeft gevolgen voor je uitkering:

• Samenwonen: Als je samenwoont en een gezamenlijk huishouden hebt, krijg je een bijstandsuitkering voor gehuwden in plaats van een uitkering voor een alleenstaande. Dit betekent dat jullie gezamenlijk inkomen en vermogen meetellen.

• Financiële ondersteuning: Ontvang je geld of hulp van je partner, dan kan de gemeente dit als inkomsten beschouwen en je uitkering verlagen of stopzetten.

• Adresregistratie: Wonen jullie op hetzelfde adres? Dan kan de gemeente onderzoek doen om te bepalen of jullie samen een huishouden vormen.

Ben je onzeker over je situatie of heb je gedoe met de gemeente? Onze advocaat kan je helpen bij bezwaar en juridische vragen.

Hoe lang mag je in de bijstand zitten?

Hoewel er aan een bijstandsuitkering veel regels zitten, is er in Nederland geen harde maximale termijn voor hoe lang je in de bijstand mag zitten. Zolang je aan de voorwaarden voldoet, kun je een bijstandsuitkering blijven ontvangen. Er zijn wel een aantal zaken waar je rekening mee moet houden:

1. Re-integratieplicht: De gemeente verwacht dat je actief zoekt naar werk of meewerkt aan een re-integratietraject.

2. Periodieke herbeoordeling: De gemeente controleert regelmatig of je nog recht hebt op bijstand.

3. Bijstandsafhankelijkheid verminderen: Gemeenten kunnen extra eisen stellen als je langdurig in de bijstand zit, zoals verplichte tegenprestaties of strengere sollicitatie-eisen.

4. Langdurigheidstoeslag: Als je minstens 5 jaar een laag inkomen hebt zonder uitzicht op verbetering, kun je een extra toeslag aanvragen.

Wil je weten hoe jouw gemeente hiermee omgaat? Dan kun je het beste de website van je gemeente raadplegen.

Kan een bijstandsuitkering geweigerd worden?

Een bijstandsuitkering kan worden geweigerd als je niet aan de voorwaarden voldoet of je niet aan de bijstandsuitkering regels houdt. Een belangrijke reden is een te hoog inkomen of vermogen. Je mag slechts een beperkt eigen vermogen hebben, zoals spaargeld of waardevolle bezittingen. Als je inkomsten te hoog zijn, vervalt het recht op bijstand. Daarnaast is meewerken aan re-integratie verplicht. Wie weigert werk te zoeken, een sollicitatieplicht negeert of een aangeboden baan afslaat, kan zijn uitkering verliezen.

Ook je verblijfsstatus speelt een rol; alleen mensen met een geldige verblijfsvergunning of Nederlandse nationaliteit kunnen bijstand aanvragen. Verder kan samenwonen invloed hebben op het recht op uitkering. Als je partner voldoende verdient of als je met meerdere volwassenen samenwoont, kan dit ertoe leiden dat je geen bijstand krijgt door de kostendelersnorm. Als je geen inzicht geeft in je financiële situatie of informatie achterhoudt, kan je aanvraag worden afgewezen. 

Hoe kan Krijg Je Bijstand je helpen?

De advocaat van Krijg Je Bijstand helpt je wanneer de gemeente je bijstandsuitkering bijvoorbeeld stopzet, verlaagt, een boete oplegt, terugbetaling eist of je aanvraag voor bijzondere bijstand afwijst. Onze advocaat kan bezwaar maken, je rechten verdedigen en ervoor zorgen dat de gemeente haar besluit heroverweegt. Ben je het niet eens met een bericht van de gemeente over je bijstand? Neem dan contact op. 

Hoe gaan wij te werk?

Neem eerst contact met ons op of stuur een WhatsApp-bericht en leg uit wat er aan de hand is. Stuur direct de beslissing van de gemeente mee. Binnen één werkdag neemt onze advocaat contact met je op. Houd je BSN en alle correspondentie met de gemeente klaar, zodat je deze kunt mailen. 

Je hoort meteen of we je kunnen helpen. Wanneer alles compleet is, vraagt onze advocaat een toevoeging aan, zodat je gesubsidieerde juridische bijstand ontvangt. Onze advocaat stelt in overleg met jou een bezwaarschrift op en stuurt dit naar de gemeente. Vervolgens is het wachten op een reactie, waarna de advocaat weer contact met je opneemt om de vervolgstappen te bespreken. Gedurende het hele proces word je uiteraard op de hoogte gehouden.

Wat kost de advocaat van Krijg Je Bijstand jou?

Onze hulp is helemaal gratis als je gedoe hebt met de gemeente. Onze advocaat vraagt bij de Raad voor Rechtsbijstand gesubsidieerde rechtsbijstand aan, een zogenaamde toevoeging. Voor onze bijstand bent u dan alleen een eigen bijdrage verschuldigd, maar hiervoor kunt u bij uw gemeente bijzondere bijstand aanvragen. Onze advocaat kan u hierbij helpen.  

Sommige gemeenten betalen de eigen bijdrage rechtstreeks aan onze advocaat. Soms  ontvangt u dit bedrag zelf van de gemeente en dan moet u de eigen bijdrage overmaken aan onze advocaat. U ontvangt hiervoor een factuur. Deze heeft u ook nodig voor het aanvragen van de bijzondere bijstand. De betaling van de factuur hoeft u pas te doen als u het bedrag van de eigen bijdrage van uw gemeente heeft ontvangen. Met een bijstandsuitkering heb je recht op bijzondere bijstand voor deze kosten. 

Veelgestelde vragen over bijstandsuitkering regels

Ben je benieuwd naar de overige regels die horen bij een bijstandsuitkering? Hieronder vind je antwoorden op veelgestelde vragen.

• Wat telt als vermogen?

  Bij een bijstandsuitkering telt vermogen als al het geld en bezit dat je hebt en waar je over kunt beschikken, waaronder:

  • Spaargeld en contant geld: Alles wat je op je bankrekening(en) hebt staan of contant geld.

  • Beleggingen: Aandelen, obligaties, cryptovaluta en andere investeringen.

  • Een auto of kostbare spullen: Een auto, motor, caravan of andere waardevolle bezittingen kunnen meetellen als vermogen als ze boven een bepaalde waarde uitkomen.

  • Een eigen woning: Heb je een koopwoning? Dan kan de overwaarde (het verschil tussen de waarde van het huis en je hypotheekschuld) meetellen bij de vermogensgrens. In sommige gevallen kun je een lening krijgen in plaats van bijstand.

  Er geldt een vermogensgrens die bepaalt hoeveel vermogen je mag hebben om recht te hebben op bijstand. In 2025 ligt die grens op ongeveer €7.770 voor een alleenstaande en €15.540 voor een stel of een alleenstaande ouder. Heb je meer dan dit bedrag? Dan moet je eerst je eigen vermogen gebruiken voordat je bijstand kunt krijgen.

• Wat telt niet mee als vermogen?

  Niet alle bezittingen tellen mee als vermogen bij een bijstandsuitkering, zoals:

  • Gebruikelijke bezittingen: Meubels, kleding en huishoudelijke apparaten zoals een koelkast of wasmachine.

  • Als jouw auto een beperkte dagwaarde heeft (vaak onder een bepaalde grens, zoals €4.500), wordt deze niet als vermogen gezien.

  • Pensioenvermogen: Geld dat vaststaat in een pensioenregeling telt niet mee.

  • Je eigen woning (onder voorwaarden): Als je een koopwoning hebt, wordt de overwaarde pas meegerekend als deze boven een bepaalde grens uitkomt (in 2025: €65.500).

• Welke inkomsten worden gekort op bijstand?

  Bij een bijstandsuitkering worden verschillende inkomsten afgetrokken van je uitkering, waardoor je bijstand lager kan worden. Dit geldt voor loon of salaris als je werkt, maar ook voor inkomsten uit zelfstandige werkzaamheden. Andere uitkeringen, zoals een WW-uitkering, pensioen of arbeidsongeschiktheidsuitkering, worden ook in mindering gebracht.

• Kun je werken met een bijstandsuitkering?

  Je kunt werken terwijl je een bijstandsuitkering ontvangt, maar je moet je inkomsten altijd doorgeven aan de gemeente. Je uitkering wordt dan aangepast aan je inkomsten. In sommige gevallen mag je een deel van je inkomsten houden.

  Daarnaast gelden er bijstandsuitkering regels en verplichtingen. Je moet bijvoorbeeld passend werk accepteren en je mag niet opzettelijk minder uren gaan werken om recht op bijstand te houden. De gemeente kan je ook verplichten om werk te zoeken of een re-integratietraject te volgen.

  Wil je weten hoeveel je mag bijverdienen zonder dat je hele uitkering vervalt? Neem dan contact op met je gemeente, want de regels kunnen per situatie verschillen.

• Hoe vaak vindt controle plaats in de bijstand?

  Hoe vaak je bijstand gecontroleerd wordt, hangt af van de gemeente en je persoonlijke situatie. Over het algemeen kunnen de controles regelmatig plaatsvinden, vooral als er veranderingen in je situatie zijn, zoals werk, inkomsten of het aantal personen in je huishouden. 

  De gemeente kan ook willekeurige controles uitvoeren. Dit kan via administratieve controles of via gesprekken met een bijstandsconsulent.

  De gemeente kan ook willekeurige controles uitvoeren. Dit kan via administratieve controles of via gesprekken met een bijstandsconsulent.